Quotes op rouwberichten vatten soms heel veel samen. Ze hebben een brede betekenis en voelen zo juist aan voor deze overledene. De kracht van zo’n uitspraak zit in het nadenken over de diepere betekenis. Wat doen ze met ons?
Op heel wat rouwberichten vind je ergens een spreuk, een quote, een typische zin ... Ze proberen allemaal om iets heel typisch in enkele woorden krachtig te vervatten. De ene quote slaagt daar al beter in dan de andere. Onlangs kwam ik er eentje tegen die ik nog nooit had gezien: 'Het is wat het is ... en toch is het niet wat het zou moeten zijn ...' Het stemde mij alvast tot nadenken.
Deze bevat een kern van waarheid ... zo puur, zulke eenvoudige woorden, maar ze tonen zo heel veel van hoe mensen zich op dat moment voelen. Het eerste deel spreekt over een zekere gelatenheid. De situatie is wat ze is op dat moment. Een geliefde vader, moeder, broer, zus, vriend of vriendin is gestorven. Tegen de dood hebben we geen verhaal. We kunnen niet discussiëren of onderhandelen. Eenmaal de dood is ingetreden, is er geen weg terug. Beloftes spelen hierin geen rol. Het lichaam geeft op een bepaald moment aan dat het genoeg is geweest. Gunter Lamoot zei het onlangs nog in een tv-programma: ‘We beseffen het eigenlijk niet goed, maar we worden allemaal in ons eigen lijk geboren.’ Toegegeven, het klinkt misschien wat hard, maar we weten allemaal dat aan ons bestaan op deze aardkluit ooit een einde komt. De wetten van de natuur staan (nog) niet toe dat we er voor altijd zijn, dat we het eeuwig leven binnen handbereik hebben. In die zin begrijpen we ten volle het eerste deel: het is wat het is … We aanvaarden het proces dat de natuur heeft voorbestemd: een leven wordt beëindigd, ons omhulsel geeft het op een bepaald moment op; het is genoeg geweest.
De drie puntjes die er op volgen nodigen uit tot verder denken … meer denken en vaak is het zo dat dan een tegenstelling of ontkrachting komt, in dit geval ‘en toch is het niet wat het zou moeten zijn’. We mogen stellen dat deze quote de perfecte verwoording is van de dualiteit tussen het rationeel wel snappen en dus ook ergens (moeten) aanvaarden enerzijds en het er tegen aan lopen op emotioneel vlak anderzijds.
Uiteraard is het niet wat het zou moeten zijn. We willen toch niet dat iemand weg gaat uit ons leven, iemand waarmee we hebben gelachen, gespeeld, gehuild … iemand met wie we lief en leed hebben gedeeld … ons vader, ons moeder, onze broer of zus, onze beste vriend of vriendin … We willen dat die mensen niet zomaar verdwijnen en nooit meer terugkeren. We hopen bij elk afscheid een tot weerziens. Iedereen doet er alles aan om zijn of haar geliefde zo lang mogelijk bij hem of haar te houden. Dat is net die unieke band van liefde, de honing tussen de mensen, de smeltkroes waarin zoveel gedeeld en vergeven kan worden. Hoe zouden we dit zomaar aanvaarden om te verbreken, om er een punt achter te zetten? Nee, de dood is toch niet wat het zou moeten zijn, de hele situatie willen we met ons hart niet aanvaarden, we hopen op iets anders …
Dergelijke quote vervat een rollercoaster aan emoties die elke rouwende van de eerste dag kan ervaren. Er is de rationele benadering gevolgd door heel wat praktische beslommeringen. Dit vergt al heel wat energie, maar wordt door veel mensen gedragen. Soms wordt hierdoor het rouwen zelf wat uitgesteld. Eerst die praktische zaken afhandelen om daarna tijd en ruimte vrij te maken om te rouwen … om te wenen, om bijna te ontwennen aan die aanwezigheid en een nieuwe verbondenheid met hem of haar aan te gaan, om kwaad en ontgoocheld te zijn, soms zelfs ergens een schuldige te zoeken …
Het is wat het is … en toch is het niet wat het zou moeten zijn. Een quote met een diepe waarde en een ongelooflijke samenvatting van hoe mensen in rouw zich voelen. Soms heb je wat hulp nodig om door het bos de bomen (of omgekeerd) te zien. Alles lijkt bos en alles lijkt alleen maar bomen … Toch is het goed om de paadjes ertussen ook te verkennen. Meer weten? Surf dan naar één van onze pagina’s rond rouwen of misschien kan ik nu al iets voor jou betekenen? Ik hoor het graag … Samen zoeken we een evenwicht tussen dat wat het is en dat wat het zou moeten zijn … (DJM)